باتوجه‌به تغییرات شدید آب‌وهوایی که به‌طور روزافزون در‌حال‌رشد است، اخیرا طرفداران محیط‌زیست مصرف گوشت را هدف قرار داده‌اند. آن‌ها از مردم خواسته‌اند برای نجات وضعیت زمین مصرف گوشت و فرآورده‌های گوشتی را کاهش دهند. همچنین، بعضی فعالان محیط زیست خواستار وضع مالیات روی قیمت گوشت شدند تا به این وسیله مصرف آن را کاهش دهند.

استناد این گروه‌ها این است که تولید گوشت در سطح جهانی ممکن است باعث افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای شود؛ به‌طوری‌که صنعت تولید گوشت بیشتر از صنعت حمل‌و‌نقل باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. این درحالی است که این ادعا به‌صراحت اشتباه است. درواقع، اصرار به پذیرش بعضی از فرضیه‌های غلط به شکل‌گیری چنین ادعاهایی منجر شده است.

گروهی پژوهشی با تمرکز بر شیوه‌های دام‌پروری تأثیر آن‌ها بر کیفیت تغییرات آب‌و‌هوایی را بررسی کرده است. دلایل زیادی برای انتخاب پروتئین‌های حیوانی یا گیاهی وجود دارد. بااین‌حال، کنارگذاشتن گوشت و محصولات گوشتی راه‌حل نجات محیط‌زیست نخواهد بود. حتی اصرار بر عملی‌کردن این راهکار می‌تواند عواقب جبران‌نکردنی برای تغذیه‌ی جوامع ایجاد کند.

مصرف گوشت و گازهای گلخانه‌ای

تبلیغات منفی علیه پروتئین سالم گوشت ادعا می‌کند که صنعت دام‌داری بزرگ‌ترین منبع انتشار گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان است. برای مثال، مؤسسه‌ی ورلدواچ واشنگتن در سال ۲۰۰۹ براساس تحلیل‌های خود ادعا کرد ۵۱درصد از گازهای گلخانه‌ای به‌دلیل پرورش دام‌ها است؛ در‌حالی‌که آژانس حفاظت از محیط‌زیست ایالات متحده‌ی آمریکا ۲۸درصد از کل سهم گازهای گلخانه‌ی را به تولید برق و ۲۸درصد را به حمل‌و‌نقل و ۲۲درصد از آن را به صنعت نسبت داده است. این درحالی است که سهم کشاورزی فقط ۹درصد گزارش شده است. دراین‌میان، نقش دام‌پروری کمتر از نصف سهم کشاورزی یعنی ۳.۹درصد است.

پس چرا این تصور غلط شکل گرفته است؟ در سال ۲۰۰۶، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) در فراخوانی جهانی اعلام کرد دام‌ها ۱۸درصد از گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کنند. این آژانس به این نتیجه‌گیری رسید که افزایش روند دام‌داری باعث آسیب‌رساندن به وضعیت آب‌و‌هوایی خواهد شد و ضررهای آن بیشتر از وسایل حمل‌ونقل خواهد بود. این درحالی است که این ادعا اشتباه بود و هنینگ ستینفلد، نویسنده‌ی ارشد این گزارش، آن را اصلاح کرد.

مشکل تحلیلگران FAO این بود که برای پیداکردن نقش صنعت حمل‌ونقل در انتشار گازهای گلخانه‌ای از روشی متفاوت با بررسی نقش دام‌پروری استفاده کردند. درواقع، درباره‌ی مصرف فرآورده‌های دامی آن‌ها تمام عوامل را درنظر گرفتند؛ عواملی مانند تولید کود، تبدیل جنگل‌ها به مراتع، فرایند تولید خوراک دام و انتشار مستقیم گاز از بدن دام‌ها از زمان تولد تا مرگ.

بااین‌حال در بررسی صنعت حمل‌و‌نقل، سهم عوامل جزئی‌تر مانند اثرهای تولید قطعات خودرو، ساخت وسایل نقلیه، راه‌اندازی و نگه‌داری از جاده‌ها، پل‌ها و فرودگاه‌ها نادیده گرفته شد. درعوض، آن‌ها فقط به دود خروجی از اگزوز وسایل نقلیه اکتفا کردند؛ بنابراین، این اغراق درباره‌ی سهم دامپروری در انتشار گازهای گلخانه‌ای صورت گرفت. در واقع طی یک همایش که در سال ۲۰۱۰ در سان‌فرانسیکو برگزار شد، این نتیجه‌گیری اشتباه فراگیر شد! سازمان فائو بلافاصله این گزارش خطا را به خود منسوب کرد.

متاسفانه این ادعای نادرست مبنی بر سهم دامپروری در انتشار گازهای گلخانه‌ای به شدت گسترش پیدا کرده  است و تلاش‌های زیادی لازم است تا این باور اشتباه را سرکوب کند. سازمان FAO بر اساس آخرین ارزیابی خود برآورد کرده است که محصولات دامی فقط ۱۴.۵ درصد از گاز گلخانه‌ای مربوط به فعالیت‌های انسانی را در بر می‌گیرد که در مقایسه با صنعت حمل و نقل، رقم ناچیزی است.

کنار گذاشتن مصرف گوشت وضعیت آب و هوایی را نجات نخواهد داد

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که اجتناب از مصرف گوشت می‌تواند وضعیت آب و هوای کره‌ی زمین را بهبود ببخشد؛ در حالی که بررسی‌های یک مطالعه‌ی اخیر نشان داده است که حتی اگر شهروندان آمریکایی تمام پروتئین‌های حیوانی را از رژیم غذایی خود حذف کنند، انتشار گازهای گلخانه‌ای فقط ۲.۶ درصد کاهش خواهد داشت.

ضمن این که تغییرات فناوری، ژنتیکی و مدیریتی که در ۷۰ سال گذشته در کشاورزی ایالات متحده رخ داده است، باعث شده است تا تولید محصولات حیوانی به صورت موثرتر و گازهای گلخانه‌ای کم‌تر انجام شود. بنا بر گزارش FAO، میزان تولید گازهای گلخانه‌ای ایالات متحده به میزان ۱۱.۳ درصد کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که تولیدات دامی با افزایش همراه بوده است.

در کشورهای خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب شرق آسیا تقاضا برای مصرف گوشت رو به افزایش است. با این حال، سرانه‌ی مصرف شهروندان این مناطق کم‌تر از کشورهای توسعه‌یافته است.  به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۵، میانگین مصرف سالیانه‌ی گوشت در کشورهای پیشرفته معادل ۹۲ کیلوگرم، در خاورمیانه و شمال آفریقا ۲۴ کیلوگرم و در جنوب شرقی آسیا ۱۸ کیلوگرم گزارش شد.

اهمیت دامداری

از بین بردن حیوانات انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا حد کمی کاهش می‌دهد؛ در مقابل چنین اقدامی رعایت الزامات تغذیه‌ای را سخت‌تر خواهد کرد. بسیاری از منتقدان دامداری بر این باور هستند که چنانچه کشاورزی رونق بیشتری پیدا کند، می‌توان با کشاورزی غذای مورد نیاز افراد را تامین کرد و افراد کالری بیشتری از این طریق دریافت کنند. با این حال، انسان‌ها برای سلامتی به بعضی از مواد مغذی گوشتی نیاز دارند؛ ضمن این که با توجه به نرخ بالای چاقی در ایالات متحده، به سختی می‌توان پذیرفت که در این کشور افراد با کمبود کالری مواجه هستند. علاوه بر این، تمام قسمت‌های گیاهان، قابل خوردن یا مطلوب نیستند. در واقع، افزایش دامداری راهی برای افزودن ارزش غذایی و اقتصادی کشاورزی است.

به عنوان مثال، بیشترین بخش انرژی دام‌ها از سلولز گیاهی تامین می‌شود در حالی که سلولز برای انسان و بسیاری از پستانداران غیرقابل هضم است. در حالی که گاوها، گوسفندها و دیگر حیوانات می‌توانند سلولز را تجزیه کرده و انرژی خورشیدی موجود در این منبع گسترده را آزاد کنند. بنا بر آمار منتشر شده از سوی سازمان FAO، حدود ۷۰ درصد زمین‌های کشاورزی جهان، فقط به عنوان چراگاه‌های دامی قابل استفاده هستند.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۵۰ جمعیت زمین به ۹.۸ میلیارد نفر خواهد رسید و به دنبال آن موضوع تغذیه‌ی این جمعیت چالشی‌تر خواهد شد؛ این در حالی است که گزینه‌های انتخابی گوشت در وعده‌های غذایی متنوع‌تر هستند و دام‌ها هم گیاهانی را به عنوان غذا می‌خورند که بررای انسان‌ها جنبه‌ی خوراکی ندارد؛ از طرفی، پرورش دام می‌تواند درآمد لازم برای کشاورزان مزارع کوچک را در کشورهای در حال توسعه فراهم کند. در حال حاضر، دامداری معیشت یک میلیارد نفر را در جهان تامین می‌کند. تغییرات اقلیمی نیازمند توجه فوری است و صنعت دامداری اثرات کلی محیطی بر آب و هوا و وضعیت زمین خواهد داشت.

تمام این موارد به همراه افزایش جمعیت جهان ، دلایل قانع‌ کننده‌ای برای توجه و تمرکز بر حوزه‌ی دامداری است.